شاید سادهترین تعریف برای یک چت بات این است که این تکنولوژی یک ربات غیر فیزیکی است که شما میتوانید با آن بصورت متنی مکالمه کنید و درک مناسبی از سوال و یا متن شما داشته باشد و بتواند پاسخ شما را بدهد و یا با شما گفتگوی ایجاد شده را دنبال کند.
چت باتهای متفاوتی با اهداف گوناگون در چند سال اخیر در دنیا توسعه داده شده و استفاده میشود و طبیعتا ChatGPT اولین آنها نیست، از چتباتهایی که دانش آنها در راستای سوال و جوابهای مشخص در موضوعی خاص است تا آنهایی که گفتگوی غیر تخصصی با شما انجام میدهند در چند سال گذشته در سایتهای فروش کالا و یا پشتیبان سیستمهای فنی و یا بصورت یک نرم افزار نصبی روی موبایل شما بوده و از آن استفاده کردهاید
نمونهای از چت بات که با آن میتوانید گفتگوی روزمره و عادی داشته باشید Replica است که در مارکتهای نرم افزاری موبایلی وجود دارد و پیشنهاد میکنم نصب و استفاده کنید.
آموزش چتباتها
شاید سوال بزرگی ایجاد شود که یک چت بات چطور راجع به یک موضوع تخصصی یا غیر تخصصی توانایی آماده سازی محتوا برای ما داره؟ قبل از این که به این سوال پاسخ بدم باید نحوه عملکرد این تکنولوژی با ساده ترین زبان توضیح بدم.
تکنولوژی اصلی چتباتها استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی است که شاخهای خاص از آن به نام یادگیری عمیق را استفاده میکند که توضیحات تخصصی بیشتر را میتوانید گوگل کنید.
سیستمهای یادگیری عمیق برای اینکه بتوانند بخوبی کار کنند نیاز به حجم بزرگی از اطلاعات و دادهها دارند، درواقع این سیستمها در قدم اول ایجاد آنها مثل یک نوزاد تازه متولد شده هیچ اطلاعاتی ندارد و به مرور زمان اطلاعات مختلفی به این سیستم بعنوان خوراک داده میشود که بتواند شاخصهای تصمیم گیری برای خود ایجاد کنند.
درواقع یک چت بات درحوزه فروش محصول نیاز به دریافت توضیحات کامل محصول، قیمت، مشخصات فنی و… دارد تا بتواند در سناریوهای مختلف که کاربر ممکن است از آن سوال کند، اطلاعات کافی برای پاسخ دادن را داشته باشد.
البته ایجاد یک چت بات به سادگی توضیح بالا نیست و پیچیدگیهای فنی عمیق و گستردهتری دارد ولی این توضیح غیر تخصصی برای فهم مدل کار کردن ChatGPT لازم بود.
ChatGPT
اما chatGPT چه قابلیت انحصاری دارد که نسبت به سایر چت باتها عمومیت و محبوبیت بیشتری پیدا کرده است؟
تیم فنی و برنامهنویسهایی که این چت بات را آماده کردهاند بجای استفاده از اطلاعات مشخص در حوزهای خاص (مثل فروش محصول خاص، برنامه نویسی، گفتگوی عادی و..) تمام اطلاعات قابل استفاده در وب را استخراج کردهاند و به عنوان خوراک اطلاعاتی به این ربات داده اند.
برای همین هم میتواند به سوالهای متنوع با دامنه موضوعی گسترده پاسخ دهد.
اما آیا این ربات در همه حوزهها اطلاعات بروز دارد و هر مدل سوال را میتواند پاسخ دهد؟ قطعا خیر.
نکته مهم در ارتباط با سیستمهای مبتنی بر هوش مصنوعی این است که بر اساس دادههای قبلی و طبقهبندی و شاخص گذاری شده میتوانند به سوالاتی با مفهوم HOW (چطور، چگونگی، روش انجام) پرسیده میشود پاسخ دهد اما سوالاتی که مفهوم WHY و WHAT دارد و برای پاسخ به آنها نیاز به نبوغ و کشف نیاز است و اطلاعات گذشته کمکی به پاسخ آنها نمیکند را نمیتواند پاسخ دهد.
روش کار این چت بات به این صورت است که از اطلاعات قبلی جمع آوری شده استفاده میکند و طبق موضوع سوال شما آن اطلاعات را خلاصه سازی و برای شما ارسال میکند.

درتصویر بالا که درارتباط با محدودیتها و توانمندیهای این ربات نوشته شده است. در قسمت محدودیتها در بخش آخر اشاره به نداشتن اطلاعات در ارتباط با اتفاقهای جهانی و محتوای تولید شده بعد از سال 2021 دارد که در راستای توضیحات داده شده قبلی این تیم برای راهاندازی این چت بات وقت زیادی را صرف کردهاند و تا سال 2021 اطلاعات گرد آوری شده و احتمالا پس از آن یعنی در یک سال گذشته تمام تلاش خود را برای ارائه آن به بازار انجام دادهاند و احتمالا با ورود به زمان ارائه محصول نهایی این محدودیت اطلاعات از آن برداشته خواهد شد (فعلا این محصول در مرحله تست و اصطلاحا Beta قراردارد و محصول بصورت Production ارائه نشده است.)
میتونم ساعتها در ارتباط با پتانسیلها و محدودیتهای این چتبات صحبت کنم ولی ادامه رو میسپارم به کنجکاوی شما و بیشتر از این حوصله شما رو سر نمیبرم.
نگرانی
اما در کنار تمام خوبی ها و کاربردهایی که این چتبات داره، نگرانیهایی رو در آینده ایجاد میکنه که لازمه برای مقابله با اون آگاهی داشته باشیم.
این ربات نیاز به منابع غنی برای آموزش خودش داره و صدها ترابایت دیتا بعنوان خوراک اولیه به این سیستم داده شده است، در واقع این اطلاعات تقریبا تمام محتوای وب را شامل میشود.
به همین دلیل شاید اولین نگرانی در این مورد این باشد که منابع میتواند به راحتی آلوده شوند و در سطح بزرگی اطلاعات غلط در موضوعی خاص تولید شود تا بعنوان خوراک به این چت بات داده شود.
درواقع اگر این چت بات به جمع آوری اطلاعات خود از وب برای خوراک آموزشی بپردازد، ممکن است بسیاری از گروهها و شاید کشورها با اهداف و مقاصد سیاسی و اقتصادی در حجم وسیع محتوای غلط تولید کنند.
تشخیص فیک نیوز(اخبار جعلی) و محتوای زرد شاید بخش مهمی از امکاناتی باشد که در آینده باید چتباتها و بطورکل تکنولوژیهای محتوایی مبتنی بر یادگیری عمیق باید داشته باشند و شرکتهای بزرگ دنیا قطعا روی این تکنولوژیها سرمایهگذاری خواهند کرد.
شاید در آینده ای نه چندان دور شرکتها، سازمانها، دولتها و… بخش بزرگی از محتوای تولیدی خود را نه صرفا برای مردم بلکه برای رباتهای خودکار و چت باتها تولید کنند.
تمام این تکنولوژیها در کنار سود وسیعی که برای کسب و کارها و اقتصاد GDP کشورهای پیشرو در جهان دارد، قطعا زندگی را برای من و شما سادهتر میکند، مهم ترین نکته در ارتباط با استفاده از آنها از دست ندادن قدرت تحلیل و فکر کردن توسط ما است. طبیعتا نباید منطق تصمیم گیری و فکر کردن خود را منطبق به نتایج آنها قرار دهیم. صرفا استفاده از آنها برای بهبود و افزایش بهرهوری کارها بهترین استفاده ما از این تکنولوژیها خواهد بود.